Gümüşhane İli Genel Özellikleri

**Papatya** · 19 Şubat 2024, 16:51

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Gümüşhane, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan, Türkiye'nin bir ilidir. Doğuda Bayburt, batıda Giresun, kuzeyde Trabzon ve güneyde Erzincan ile komşudur.

Gümüşhane ili nüfusu: 141.702'dir. Bu nüfusun %75'i şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 6.668 km2'dir. İlde km2'ye 21 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkez ilçede 27’dir.) 2020 yılında İlde yıllık nüfus %13,87 azalmıştır.

2020 TÜİK verilerine göre 6 İlçe, 14 belediye, bu belediyelerde 76 mahalle, ayrıca 318 köy bulunmaktadır.

Etimoloji

Gümüşhane adı şehre sonradan verilen bir isimdir. Osmanlı Maliye Kayıtlarında dahi ilk kez 18. yüzyılda "Gümüşhane" adıyla resmi kayda geçmiştir. Bunun öncesinde şehir merkezi 1200 yıldan uzun bir süre "Canca" adıyla, ilçeleriyle birlikte bölge adı olarak ise binlerce yıl boyunca "Khalybia/Haldia" olarak anılagelmiştir. Gümüşhane kelime anlamı itibarıyla Türkçe: Gümüş + Farsça: Hane/Yurt/Diyar sözcüklerinin birleşiminden oluşup "Gümüş Evi/Diyarı" anlamına gelmektedir.
Argyropolis adı milliyetçilik akımından etkilenen kesimlerce şehre sonradan verilen isim olup Yunanca Gümüşhane anlamına gelmektedir.Yunanca: Αργυρούπολης: αργύρος argyros "gümüş" + πολης (polis) kent.
Khalybia adı Gümüşhane yöresine Antik Çağlarda verilmiş bir isimdir.Yunanlar Karadeniz Bölgesi'nde yaşayan yerli kabilelere mesleklerine, yaşadıkları yerlere ya da göze çarpan özelliklerine göre isimler vermişlerdir. Gümüşhane yöresi daha o yıllarda işletilmeye başlanan madenleriyle özellikle de karbonlu demiriyle meşhur olduğundan bölgeye Khalybia (Khalyps: Yunanca demir + ia/ya: ülke-bölge belirten son ek = Demir Diyarı) adını vermişlerdir. Doğu Karadeniz'de maden işiyle uğraşan yerlileri de "Khalyb" olarak anmışlardır.
Canca adı daha çok Gümüşhane ilinin merkez ilçesini tanımlamakla birlikte ilk kez 6. yüzyılda Bizans Tarihçisi Prokopius'un "Yapılar" isimli eserinde "Tzantzakhon/Tzantzak" (Zan yani Laz yurdu) olarak geçmektedir. O tarihten, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerine dek en az 1200 yıl boyunca şehir merkezi bu isimle anılmıştır.

Tarihçe

Deniz seviyesinden 1150 m yükseklikte, Harşit Çayı’nın oluşturduğu dar bir vadide kurulan Gümüşhane, işletilmesi oldukça eski dönemlere kadar giden gümüş yataklarının varlığı ve tarihi İpekyolu’nun üzerinde bulunması sebebiyle tarih boyunca önemli bir merkez olma özelliği taşımıştır.

Coğrafya

Kuzey Anadolu sıradağları içinde yer alan ilin toprakları çok engebeli olup en yüksek yeri günümüzde Çakırgöl olarak bilinen dağlarında 3.000 metreyi geçmektedir. İlin kuzey kesimi Zigana (Kalkanlı) ve Soğanlı dağları, güneyi ise Çoruh, Kelkit, Kop ve Otlukbeli dağları tarafından çevrilidir. Kelkit Vadisi'ndeki küçük bazı düzlükler ise ilin en önemli tarım alanlarıdır.

Merkez

İlin kuzey kesimi Karadeniz’in ılık ve nemli ikliminin etkisinde olmasına karşın Gümüşhane'nin büyük kesiminde Doğu Anadolu bölgesi'nin sert karasal iklimnin etkisi görülmektedir.Yazları sıcak ve kısa olan Gümüşhane ilinde kışlar yüksekliğin de etkisiyle uzun ve kar yağışlı geçmekte, yağış miktarı iç kesimlere doğru gidildikçe azalmaktadır.

Gümüşhane Dağları’nın Karadeniz’e bakan kesimleri kayın, meşe, ladin, köknar ve sarı çam ağaçlarından oluşan ormanlarla kaplı iken ormanları yok olmuş bozkır görünümündeki güney kesimlerinde sadece Sarıçam ağaçlarına rastlanılmaktadır. Karadeniz iklimi görülür.

Akarsular

Gelevera Deresi, Galis Dere, Artabel Deresi dışında ilin belli başlı iki önemli akarsuyu vardır: Harşit Çayı ve Kelkit Çayı. Haşara Deresi, Korum Deresi, İkisu Deresi, Çit Deresi, Erikbeli Deresi ve Musalla Deresi Harşit'e dökülerek Harşit Çayı havzasını oluştururlar.

Göller

İlin önemli sayılacak büyüklükte bir gölü yoktur. Artabel Gölleri, Çakırgöl, Limni Gölü ilin turistik değer taşıyan doğal gölleri arasındadır.

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)

Gümüşhane ili nüfusu: 148.539'dür. Bu nüfusun % 63,34'ü şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 6.668 km2'dir. İlde km2'ye 22 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkez ilçede 29) İlde yıllık nüfus, % 2,69 oranında azalmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Torul (% 13,31)- Kelkit (-% 0,87)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 6 İlçe, 14 belediye, bu belediyelerde 76 mahalle ve ayrıca 318 köy vardır.

alıntı

19 Şubat 2024, 16:51	#1
Çevrimdışı Papatya	Gümüşhane İli Genel Özellikleri Gümüşhane İli Genel Özellikleri [Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!] Gümüşhane, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan, Türkiye'nin bir ilidir. Doğuda Bayburt, batıda Giresun, kuzeyde Trabzon ve güneyde Erzincan ile komşudur. Gümüşhane ili nüfusu: 141.702'dir. Bu nüfusun %75'i şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 6.668 km2'dir. İlde km2'ye 21 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkez ilçede 27’dir.) 2020 yılında İlde yıllık nüfus %13,87 azalmıştır. 2020 TÜİK verilerine göre 6 İlçe, 14 belediye, bu belediyelerde 76 mahalle, ayrıca 318 köy bulunmaktadır. Etimoloji Gümüşhane adı şehre sonradan verilen bir isimdir. Osmanlı Maliye Kayıtlarında dahi ilk kez 18. yüzyılda "Gümüşhane" adıyla resmi kayda geçmiştir. Bunun öncesinde şehir merkezi 1200 yıldan uzun bir süre "Canca" adıyla, ilçeleriyle birlikte bölge adı olarak ise binlerce yıl boyunca "Khalybia/Haldia" olarak anılagelmiştir. Gümüşhane kelime anlamı itibarıyla Türkçe: Gümüş + Farsça: Hane/Yurt/Diyar sözcüklerinin birleşiminden oluşup "Gümüş Evi/Diyarı" anlamına gelmektedir. Argyropolis adı milliyetçilik akımından etkilenen kesimlerce şehre sonradan verilen isim olup Yunanca Gümüşhane anlamına gelmektedir.Yunanca: Αργυρούπολης: αργύρος argyros "gümüş" + πολης (polis) kent. Khalybia adı Gümüşhane yöresine Antik Çağlarda verilmiş bir isimdir.Yunanlar Karadeniz Bölgesi'nde yaşayan yerli kabilelere mesleklerine, yaşadıkları yerlere ya da göze çarpan özelliklerine göre isimler vermişlerdir. Gümüşhane yöresi daha o yıllarda işletilmeye başlanan madenleriyle özellikle de karbonlu demiriyle meşhur olduğundan bölgeye Khalybia (Khalyps: Yunanca demir + ia/ya: ülke-bölge belirten son ek = Demir Diyarı) adını vermişlerdir. Doğu Karadeniz'de maden işiyle uğraşan yerlileri de "Khalyb" olarak anmışlardır. Canca adı daha çok Gümüşhane ilinin merkez ilçesini tanımlamakla birlikte ilk kez 6. yüzyılda Bizans Tarihçisi Prokopius'un "Yapılar" isimli eserinde "Tzantzakhon/Tzantzak" (Zan yani Laz yurdu) olarak geçmektedir. O tarihten, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerine dek en az 1200 yıl boyunca şehir merkezi bu isimle anılmıştır. Tarihçe Deniz seviyesinden 1150 m yükseklikte, Harşit Çayı’nın oluşturduğu dar bir vadide kurulan Gümüşhane, işletilmesi oldukça eski dönemlere kadar giden gümüş yataklarının varlığı ve tarihi İpekyolu’nun üzerinde bulunması sebebiyle tarih boyunca önemli bir merkez olma özelliği taşımıştır. Coğrafya Kuzey Anadolu sıradağları içinde yer alan ilin toprakları çok engebeli olup en yüksek yeri günümüzde Çakırgöl olarak bilinen dağlarında 3.000 metreyi geçmektedir. İlin kuzey kesimi Zigana (Kalkanlı) ve Soğanlı dağları, güneyi ise Çoruh, Kelkit, Kop ve Otlukbeli dağları tarafından çevrilidir. Kelkit Vadisi'ndeki küçük bazı düzlükler ise ilin en önemli tarım alanlarıdır. Merkez İlin kuzey kesimi Karadeniz’in ılık ve nemli ikliminin etkisinde olmasına karşın Gümüşhane'nin büyük kesiminde Doğu Anadolu bölgesi'nin sert karasal iklimnin etkisi görülmektedir.Yazları sıcak ve kısa olan Gümüşhane ilinde kışlar yüksekliğin de etkisiyle uzun ve kar yağışlı geçmekte, yağış miktarı iç kesimlere doğru gidildikçe azalmaktadır. Gümüşhane Dağları’nın Karadeniz’e bakan kesimleri kayın, meşe, ladin, köknar ve sarı çam ağaçlarından oluşan ormanlarla kaplı iken ormanları yok olmuş bozkır görünümündeki güney kesimlerinde sadece Sarıçam ağaçlarına rastlanılmaktadır. Karadeniz iklimi görülür. Akarsular Gelevera Deresi, Galis Dere, Artabel Deresi dışında ilin belli başlı iki önemli akarsuyu vardır: Harşit Çayı ve Kelkit Çayı. Haşara Deresi, Korum Deresi, İkisu Deresi, Çit Deresi, Erikbeli Deresi ve Musalla Deresi Harşit'e dökülerek Harşit Çayı havzasını oluştururlar. Göller İlin önemli sayılacak büyüklükte bir gölü yoktur. Artabel Gölleri, Çakırgöl, Limni Gölü ilin turistik değer taşıyan doğal gölleri arasındadır. Nüfus Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri) Gümüşhane ili nüfusu: 148.539'dür. Bu nüfusun % 63,34'ü şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 6.668 km2'dir. İlde km2'ye 22 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkez ilçede 29) İlde yıllık nüfus, % 2,69 oranında azalmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Torul (% 13,31)- Kelkit (-% 0,87) 06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 6 İlçe, 14 belediye, bu belediyelerde 76 mahalle ve ayrıca 318 köy vardır. alıntı
	Alıntı

Konu Araçları
Yazdırılabilir Sürümü Göster Sayfayı E-Postayla Gönder
Görünüm Modları
Normal Mod Hibrit Moda Geç Dişli Moduna Geç

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Yanıtlar	Son Mesaj
Sakarya İli Genel Özellikleri	Papatya	Marmara Bölgesi	0	18 Şubat 2024 13:32
Yalova İli Genel Özellikleri	Papatya	Marmara Bölgesi	0	18 Şubat 2024 13:22
Kocaeli İli Genel Özellikleri	Papatya	Marmara Bölgesi	0	18 Şubat 2024 13:15
Çanakkale İli Genel Özellikleri	Papatya	Marmara Bölgesi	0	18 Şubat 2024 13:10
Aydın İli Genel Özellikleri	Papatya	Ege Bölgesi	0	18 Şubat 2024 11:26